Deniz üzümü:
(Meerträrubchen / Ephédre / Sand Cherry / Sea Grape /
Ephedra campylopoda) Dünyanin kurak yerlerinde yetisen bir
bitkidir. Yesil ve çok dalli olan sürgünlerinde pul seklinde karsilikli iki yaprak
bulunur. Yapraklar terlemeyi azaltmak maksadiyla çok küçülmüs ve pul seklini
almistir. Bu sebeple dallar özümleme vazifesini üzerine almis ve yesillenmistir. Bu
dallar dügüm ve dügümler arasi kisimlara ayrilmislardir. Ephedralar normal olarak iki
evciklidir. Fakat bir evcikli hatta erdisi çiçekli olanlar da vardir. Ephedra cinsinin
orta Asyadan Akdeniz çevresi memleketlerine kadar olan bölgede, Orta
Avrupada Kuzeybati Amerika, Meksika ve G.Amerika And Daglarinda yetisen 40 kadar
türü, memleketimizde yetisen üç türü vardir.
Ephedra campylopoda (Sarkik denizüzümü):
Akdeniz ikliminin bulundugu kiyi bölgelerimizde, mese ve ardiç türleri üzerinde
sarilici olarak yetisir. Dallari 1-4 mm çapinda, silindir seklinde, çiplak, boyuna hafif
çizgilidir. Meyveleri ekim ayinda olgunlasan, ates kirmizisi renkli, iki tohumlu, 8-10 mm
çapinda yalanci üzümsü bir meyvedir.
Ephedra major (Dik denizüzümü, dagburugu): Iç
Anadoluda özellikle tasli ve çakilli yamaçlarda yetisir. 0.3-2 m boyunda, çali
görünüsünde, odunlu bir bitki. Dallar sik, 1-1.5 mm çapinda, koyu yesil renkli ve
çiplaktir. Yapraklar derimsi ve küçük, meyve kirmizi, nâdiren sari renkli, küre
seklide ve üzümsüdür.
Ephedra distachya: Vatani Akdeniz çevresi
memleketleridir. Memleketimizde Kars, Kayseri, Çanakkale çevresinde yetismektedir.
Ephedra sinica: Çinde 5000 yildan beri
taninan ve halk tibbinda kullanilan önemli bir bitkidir. Bu bitki özellikle Güney
Çinde deniz kenarina yakin yerlerde yetisir. Bugün Kuzey-Bati Hindistan ve Bati
Pakistanda yetismektedir. Bitki 60-90 cm yüksekliktedir.
Türkiyede yetistigi yerler:
Marmara, Ege, Akdeniz ve Iç Anadolu.
Kullanildigi yerler: Bitkinin kullanilan
kismi kuru dallaridir. Bilesiminde, Ephedrin alkaolidi ve tanen vardir. Ephedrin astima
karsi kullanilir. Eski devirlerden beri Çinde ve Orta Asyada terletici, ates
düsürücü, romatizma agrilarini ve astim nöbetlerini dindirici olarak kullanilmistir.
Fakat bugün çogunlukla astim nöbetlerini dindirici ve yüksek atese karsi
kullanilmaktadir.
Sayfa Basi / Sözlük Basi / Ana Sayfa